Bom tấn Avengers: Age of Ultron thu về gần 188 triệu USD sau ba ngày khởi chiếu tại thị trường Bắc Mỹ. Đây là doanh thu mở màn cao thứ nhì trong lịch sử phòng vé tại Mỹ, sau chính “người anh” The Avengers (2012) với hơn 207 triệu USD.

Đạo diễn của cả hai tập phim đều là Joss Whedon. Không phải ngẫu nhiên ông được Marvel lựa chọn làm người thực hiện cả hai dự án quan trọng của Marvel. Trong hơn hai thập niên qua, dấu ấn của Joss Whedon đã được đặt tại khắp các lĩnh vực giải trí, từ phim truyền hình, điện ảnh cho tới cả truyện tranh.

Đạo diễn Joss Whedon.

Tạo dựng tên tuổi từ truyền hình

Nhà làm phim sinh năm 1964 thừa hưởng khả năng sáng tạo từ gia đình, từ ông nội cho tới cha của ông đều là những nhà viết kịch bản truyền hình. Từ nhỏ, cậu nhóc thuộc dạng “con nhà nòi” này đã say mê xem các phim truyền hình và đọc truyện tranh, cũng như các bài học lịch sử được mẹ truyền đạt. Sau khi tốt nghiệp Đại học Wesleyan năm 1987, Whedon chính thức nối nghiệp gia đình.

Công việc chính của Joss Whedon là viết kịch bản cho các sitcom Roseanne và Parenthood, bên cạnh việc “chữa cháy” một số kịch bản phim. Một số thành tựu đáng tự hào của Whedon là viết nhiều câu thoại cho bom tấn hành động Speed (1994) và là đồng tác giả kịch bản của bộ phim hoạt hình nổi tiếng Toy Story (1995). Việc đóng góp chất xám cho bộ phim của hãng Pixar giúp Whedon có được đề cử Oscar đầu tiên và cũng là duy nhất đến lúc này của sự nghiệp.

Cùng lúc với việc tham gia các dự án được mời, Joss Whedon vẫn ấp ủ việc tạo ra loạt phim truyền hình cho riêng mình. Ông chia sẻ: “Tôi rất thích loạt phim X-Files, nhưng sau 5 mùa thì nó khiến tôi phát bực. Tôi thậm chí còn gào lên đối với nhân vật chính: ‘Đồ ngốc, đó là một con quái vật đấy’ và mất hoàn toàn sự kiên nhẫn. Tôi cần các nhân vật phải biết cách phát triển, thay đổi, học hỏi, khám phá… Tôi muốn các nhân vật trong phim phải hành xử giống như mọi người trong cuộc sống thường ngày”.

Sau nhiều năm ấp ủ, cuối cùng Joss Whedon hiện thực hóa giấc mơ của mình với loạt phim truyền hình Buffy the Vampire Slayer. Nội dung series này xoay quanh nữ anh hùng Buffy Summers (Sarah Michelle Gellar thủ vai) – cô gái được lựa chọn trở thành người chiến đấu chống lại ma cà rồng, ác quỷ và những thế lực đen tối khác.

Joss Whedon cho biết, ông lấy cảm hứng tạo ra Buffy từ nhân vật Kitty Pride trong truyện X-Men và “muốn tạo ra một sự khác biệt”. Trong phim kinh dị Hollywood, người ta thường thấy các cô gái tóc vàng yếu đuối trong những khu hẻm tối và sớm bị giết. Điều này khiến Whedon – một người ủng hộ nữ quyền – cảm thấy bức xúc và quyết tâm tạo ra một nữ anh hùng quyền năng.

Từ khi mới ra mắt, phong cách ly kỳ và hấp dẫn của Buffy the Vampire Slayer nhanh chóng thu hút khán giả với khoảng 4 đến 6 triệu khán giả theo dõi mỗi tập. Đây là con số ấn tượng đối với đài truyền hình WB Television Network – vốn còn non trẻ so với các đài ABC, CBS, NBC và Fox. Buffy the Vampire Slayer kéo dài trong 7 mùa, từ 1997 tới 2003, với 144 tập phim. Phim cũng trở thành một hiện tượng văn hóa với hàng loạt sản phẩm ăn theo như trò chơi điện tử, tiểu thuyết hay truyện tranh.

Joss Whedon (người đứng cao nhất ở hàng trước) bên dàn diễn viên của loạt phim truyền hình “Buffy the Vampire Slayer”.

Các tờ TV Guide, Empire hay Time đều không ngần ngại đưa Buffy the Vampire Slayer vào danh sách những bộ phim truyền hình hay nhất mọi thời đại. Vào ngày cuối cùng trên trường quay Buffy the Vampire Slayer, Whedon từng giàn giụa nước mắt vì xúc động.

Thành công rực rỡ với Buffy the Vampire Slayer giúp Joss Whedon có cơ hội thực hiện thêm những dự án ông ấp ủ gồm Angel (1999-2004), Firefly (2002) và Dollhouse (2009-2010). Trong số này, đáng tiếc nhất là Firefly khi loạt phim truyền hình lấy đề tài khoa học viễn tưởng phải chấm dứt chỉ sau một mùa lên sóng.

“Cái chết yểu” của Firefly khiến Joss Whedon đầy tiếc nuối, bởi ông luôn tâm huyết với những đứa con tinh thần của mình. Nhưng thời gian đã chứng tỏ quyết định dừng phát hành Firefly của đài Fox là quá vội vã, khi series này sau đó trở thành một hiện tượng khi được phát hành dưới dạng DVD. Với điểm số lên tới 9,2 trên trang IMDB và được làm thêm một bộ phim riêng có tên Serenity, đây là một trong những dự án tiêu biểu nhất trong sự nghiệp của Joss Whedon.

Bén duyên với bom tấn

Vào năm 2013, Joss Whedon từng công khai thừa nhận mình mắc chứng bệnh nghiện công việc và không thể tự cho bản thân được nghỉ ngơi. Một trong những nguyên nhân tới từ việc óc sáng tạo của Whedon quá dồi dào và giúp ông liên tục có những dự án để theo đuổi. Trong bất kỳ lĩnh vực nào mà Whedon thử sức, ông đều gặt hái những thành công nhất định. Ví dụ như truyện tranh comic, loạt truyện Astonishing X-Men mà ông viết nội dung đã giành nhiều giải thưởng và thậm chí còn được bộ phim X-Men: The Last Stand (2006) vay mượn ý tưởng.

Với mảng điện ảnh, cái tên Joss Whedon bắt đầu để lại dấu ấn từ khoảng 5 năm trở lại đây. Vào tháng 7/2010, hãng Marvel công khai việc Joss Whedon được chọn để viết kịch bản và đạo diễn bom tấn The Avengers – tác phẩm kết thúc giai đoạn một của chiến dịch Vũ trụ điện ảnh Marvel. Đây là một thách thức không hề nhỏ với Joss Whedon khi bom tấn này có kinh phí lên tới 220 triệu USD và quy tụ dàn sao Hollywood như Robert Downey Jr., Scarlett Johansson hay Chris Evans.

Việc tập hợp những siêu anh hùng Iron Man, Captain America, Thor, Hulk, Black Widow và Hawkeye thành một nhóm lần đầu tiên trên màn ảnh cũng không phải một điều dễ dàng. Bản thân Joss Whedon cũng thừa nhận: “Rõ ràng những nhân vật này không hề thuộc về nhau và cả bộ phim sẽ xoay quanh việc tìm ra bản ngã của họ, để rồi nhận ra rằng họ thực sự cần nhau. Mọi thứ sẽ được giải quyết bằng hành động, song việc hiểu ra ý nghĩa của việc hợp tác ăn ý trong cùng một đội sẽ là trái tim của tác phẩm”.

Đạo diễn Joss Whedon (thứ hai từ trái sang) cùng các tài tử Robert Downey Jr, Chris Hemsworth và Chris Evans trên trường quay “Avengers: Age of Ultron”.

The Avengers đã thành công vượt ngoài sức tưởng tượng, với doanh thu lên tới hơn 1,5 tỷ USD. Đây là bộ phim có doanh thu mở màn cao nhất mọi thời đại và hiện xếp thứ ba trong danh sách những phim ăn khách nhất lịch sử. Tác phẩm được đánh giá tích cực nhờ những màn chiến đấu hoành tráng giàu tính giải trí và việc tạo kịch tính cho câu chuyện trước khi đẩy lên đỉnh điểm ở khúc cuối. Dẫu đã làm hầu như mọi người hâm mộ Marvel hài lòng, Joss Whedon vẫn cho rằng The Avengers có những khiếm khuyết: “Khi tôi nghĩ về một bộ phim xuất sắc, tôi sẽ nghĩ tới những tác phẩm có kết cấu hoàn hảo như The Godfather 2 hay The Matrix. Tôi muốn làm một bộ phim hè giống những phim từ thời thơ ấu”.

Sau khi The Avengers đại thắng về doanh thu, Joss Whedon được hãng Marvel tin cậy giao vai trò thực hiện phim truyền hình Agents of S.H.I.E.L.D và phần tiếp theo Avengers: Age of Ultron. Agents of S.H.I.E.L.D. Ngoài ra, ông còn giám sát và cố vấn cho những bộ phim khác của Marvel, để đảm bảo tính liên kết của chúng đối với Age of Ultron.

Chính Joss Whedon là người viết lại một số câu thoại cho Thor: The Dark World, đạo diễn cảnh credit của Captain America: The Winter Soldier và gợi ý cho đạo diễn James Gunn làm Guardians of the Galaxy “quái đản hơn nữa” sau khi đọc qua kịch bản nháp. Giữa một núi công việc khổng lồ như vậy, Joss Whedon thậm chí vẫn sắp xếp được thời gian để viết kịch bản cho bộ phim kinh dị độc đáo The Cabin in the Wood (2012).

Ba năm dành cho dự án “đinh” Avengers: Age of Ultron là quãng thời gian vất vả đối với Whedon, khi ông vừa phải nghĩ cốt truyện cho bộ phim lại vừa phải đảm bảo mọi thứ trong “Vũ trụ điện ảnh Marvel” đều gắn kết chặt chẽ. Ông chia sẻ: “Việc khó nhất là tìm giai điệu cho bộ phim: khi nào cần trầm xuống, khi nào cần dữ dội và khi nào nên khiến khán giả tự đặt câu hỏi về nhân vật? Tôi muốn bộ phim như một bản giao hưởng, khi mà người ta có thể tìm thấy nét đẹp giữa cảnh hỗn mang”.

Với doanh thu hơn 600 triệu USD sau 12 ngày khởi chiếu toàn cầu, Avengers: Age of Ultron lại một lần nữa làm dày thêm bảng thành tích của Joss Whedon. Ông giờ đây đang nắm giữ kỷ lục với hai bộ phim có mở màn ăn khách nhất mọi thời đại. Nhưng đây là tập phim cuối cùng về nhóm Avengers có sự tham gia của Whedon, khi mà hợp đồng của ông với Marvel sẽ chấm dứt vào tháng 6 và anh em nhà Russo được chọn để thực hiện hai phần Avengers: Infinity War trong những năm tới.

Bản thân Whedon cũng cho biết, ông cần tìm một luồng gió mới: “Tôi không thể tưởng tượng sẽ một lần nữa đảm nhiệm công việc này. Đây là công việc khó nhất mà tôi từng làm và đôi lúc nó khó đến mức tôi cảm thấy như mình bị lạc lối. Tôi đã không được tạo ra thế giới của riêng mình trong 5 năm liền rồi và điều này thật kỳ cục”.

Đây có thể là một tin buồn đối với nhiều người hâm mộ Marvel, nhưng chắc chắn Joss Whedon sẽ tái xuất mạnh mẽ. Với một người say mê công việc và giàu ý tưởng như Whedon, sự chấm dứt một kế hoạch này chỉ là khởi đầu cho những dự án mới mẻ trong tương lai.

Thịnh Joey